Günümüzde dokumacılık eserlerinde kullanılan elyafın yaklaşık 64’ü sentetik. Doğal elyaftan daha fazla ilgi gören sentetik elyaflar fosil yakıtlardan üretiliyor, bu nedenle de mikroplastik kirliliğine yol açıyor. Sürdürülebilirlik Akademisi’nin bu yıl ikincisini gerçekleştirdiği Milletlerarası Yeni Plastik İktisadı Konferansı, döngüsel bir iktisat vizyonuyla plastikte değişimi hızlandırmayı hedefliyor. Konferansta dokumada döngüsellik için iş birliğinin değerine dikkat çeken dünyanın başkan endüstriyel iplik üreticisi Coats’un EMEA Bölgesi Pazarlama Yöneticisi Tevfik Çağatay Seçilmiş, 2030 yılına kadar tüm eserleri petrol bazlı gereç kullanmadan üreteceklerini açıkladı.
Dünya çapında elyaf üretimi 2000 yılından bu yana iki katına çıktı ve artmaya devam ediyor. Araştırmalara nazaran, 2020 yılında dünya çapında üretilen elyafın yaklaşık 52’si polyesterdi. Dokumacılık kesiminde kullanılan sentetik elyafın 70’inden fazlası giysi ve mesken dokuması eserlerinin üretiminde kullanılırken geri kalan kısmı teknik dokumacılık eserlerinde ve endüstriyel alanda kullanılıyor. Üretilen elyafın yaklaşık 97’si ise işlenmemiş ham unsurlardan elde ediliyor. Dokumacılık dalı, son yıllarda geri dönüştürülmüş polyester kullanımına geçmeye başlasa da geri dönüşüm manasında hâlâ kat edilecek yol var. Zira hâlihazırda dokuma üretiminde kullanılan elyafın yalnızca 1’inden azı, kullanım ömürlerinin sonunda yeni dokuma eserlerinde kullanılmak üzere geri dönüştürülüyor.
Tekstil dalında döngüselliği odağına alarak bölümdeki en geniş inovatif dikiş ipliği yelpazesini sunan Coats, eserlerini sürdürülebilir materyallerle üreterek geri dönüşümü kolaylaştırıyor. Sürdürülebilirlik Akademisi’nin bu yıl ikincisini gerçekleştirdiği Milletlerarası Yeni Plastik İktisadı Konferansı’na konuşmacı olarak katılan Coats EMEA Bölgesi Pazarlama Yöneticisi Tevfik Çağatay Seçilmiş, Coats’un sürdürülebilirlik vizyonunu;tekstil, otomotiv, telekomünikasyon, güç ve şahsî esirgeyici donanım üzere farklı dallar için geliştirdikleri inovatif tahlilleri anlattı.
Döngüselliğe ulaşmada en büyük zorluk: Farklı gereçlerin ayrışması
Tekstil dalı için döngüsel üretim modeli temelinin tasarım olduğunu belirten Seçilmiş, şunları söyledi: “Geleceğin dokuma eserlerinin, çarçabuk geri dönüştürülebilecek ve tekrar kullanılabilecek biçimde tasarlanması gerekiyor. Tekrar kullanılamayacak kadar yıpranan giysiler atılacak çöp değil aksine yeni bir kullanım döngüsünün ham hususları. Meğer ki dokumacılık eserlerinin birçoklarının katı atık depolama alanlarına gönderildiğini yahut yakıldığını görüyoruz. Bunun nedeni ise dokuma eserlerinin çok sayıda farklı gereç ve bileşenden oluşması ve bu bileşenleri ayırmanın sıkıntı olmasıdır. Hâlihazırda giysilerde kullanılan farklı malzemeler birbirlerinden çoğunlukla elle ayrılıyor. Bu yüzden döngüselliğin şimdi giysinin tasarım etabında başlaması ve paha zincirinin her bir halkasının da bu bahiste üzerine düşeni yapması gerekiyor”.
Giysilerin kolay ve az maliyetle geri dönüştürülmesi için inovatif dikiş iplikleri geliştiriyor
260 yılı aşkın bir müddettir giysileri bir ortada tutan iplikler tasarlama ve üretme konusunda uzman olan Coats için inovasyonun ileriye dönük daha sürdürülebilir tahliller geliştirmek ismine kritik değere sahip olduğunu söyleyen Seçilmiş, “Coats olarak geleceğin giysilerinin, çarçabuk geri dönüştürülebilecek biçimde tasarlanması gerektiğinin şuuruyla hareket ediyor ve bunu üç halde sağlamayı taahhüt ediyoruz. Öncelikle dikiş ipliklerinin materyal çeşidi açısından kumaşla uyumlu olması, böylelikle kumaşla birebir kimyasal süreç izlenerek geri dönüştürülebilmesi gerekiyor. Akabinde, dikişlerin kolay ve düşük maliyetli bir formda sökülmesini kolaylaştıran iplik muhtaçlığı ortaya çıkıyor. Üçüncü olarak da bu iplikleri mümkün olduğunca geri dönüştürülmüş dokumacılık materyallerini kullanarak geliştirmemiz gerekiyor” diye konuştu.
2030 yılında tüm eserlerini petrol bazlı materyal kullanmadan üretecek
Kendi tipinde suda çözünebilen birinci iplik olan Coats EcoCycle’ı kısa müddet evvel piyasaya sürdüklerini söyleyen Seçilmiş, “Coats EcoCycle dikiş ipliği, kullanım ömrü sona eren giysiler yıkandığında çözünerek dikişlerin çözünmesi sağlıyor. Böylelikle giysiler kesimlerine daha kolay ayrılıyor ve bileşenleri ayrıştırılarak geri dönüştürmeyi kolaylaştırıyor. Giysilerde kullanılan materyalle uyumlu olan 100 Lyocell EcoRegen ise selülozik yapısı nedeniyle başka selülozik bazlı materyallerle birlikte kullanılabiliyor ve birebir kimyasal geri dönüşüm sürecine tabi tutulabiliyor. Böylelikle giysiler dikişleri sökülmeden geri dönüştürülebiliyor. Döngüsel sürece uygun olarak ürettiğimiz EcoVerde eser kümemizde da 100 geri dönüştürülmüş sentetik dikiş iplikleri yer alıyor. Geri dönüştürülmüş materyallerin işlendiği tüm tesislerimizin Küresel Recycled Standard sertifikasına, tedarik ettiğimiz materyallerin de sertifikalı olmasına ihtimam gösteriyoruz. 2030 yılında tüm eserlerimizi polyester ve naylon üzere petrol bazlı materyaller kullanmadan üreteceğiz. Ayrıyeten dünya çapında tükettiğimiz gücün 70’ini de yenilenebilir kaynaklardan elde etmeyi hedefliyoruz.”
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
