SHURA, Türkiye’de güç dönüşümüne sürat verecek dijitalleşme kapsamında yedi iş modelini araştırdı. Dijitalleşme ile elektrik kesiminde üretim, dağıtım ve tüketim alışkanlıkları değişecek
-‘Türkiye’de Güç Dalının Dijitalleşmesi Kapsamında İş Modellerinin, Teknolojilerin ve Gerekli Mevzuat Altyapısının Değerlendirilmesi’ raporuna nazaran güç sisteminin dönüşümü ve pak güce geçiş, kesimde yaşanan dijital ihtilale paralel olarak gerçekleşiyor
-Çalışmada, güç dönüşümünde dijital teknolojilerin dala yeni fırsatlar getirdiği ortaya konuluyor. Bunun gerçekleşmesi için Türkiye’nin, mevzuat, sosyo-kültürel şartlar, finans, teknolojik altyapı, şebeke planlaması ve altyapısı, kentsel gelişim hususlarında stratejiler geliştirmesi gerekiyor
-Rapora nazaran, dijital iş modelleri, güç dönüşümüyle gelen yeni muhtaçlıkları yönetmek için tahliller getirecek
SHURA Güç Dönüşüm Merkezi’nin ‘Türkiye’de Güç Kesiminin Dijitalleşmesi Kapsamında İş Modellerinin, Teknolojilerin ve Gerekli Mevzuat Altyapısının Değerlendirilmesi’ raporu açıklandı. Dijital Güç Forumu 2022’de düzenlenen Güçte Dijitalleşme ve Yeni İş Modelleri – SHURA özel oturumunda tanıtımı yapılan rapor ile güç dönüşümünde dijitalleşme ve yeni iş modelleri incelendi. Çalışmaya nazaran, güç sisteminin dönüşümü ve pak güce geçiş, dalda yaşanan dijital ihtilale paralel olarak gerçekleşiyor.
Oturumda konuşan SHURA Güç Dönüşüm Merkezi Yöneticisi Alkım Bağ Güllü, Türkiye’nin dünyadaki yeşil mutabakat ve yeşil dönüşüm süreçleri ile bütünleşmesi gerektiğini vurgulayarak şunları söyledi: “Biz de SHURA olarak güç dönüşümünün ana ekseni olan hususları, teknoloji, iktisat, güç siyasetleri ve sosyo-ekonomik yararları dahil olmak üzere tüm taraflarıyla inceliyoruz. Bugün açıkladığımız raporla güç dönüşümü kapsamında yaptığımız çalışmaların hayata geçme sürecinde dijitalleşme ve yeni iş modellerinin değerini ortaya koyduk. Öte yandan Türkiye’deki güç bölümü için geçerli olabilecek teklifler geliştirdik.”
ENERJİ DÖNÜŞÜMÜ DİJİTAL TEKNOLOJİYLE HIZLANIR
Raporun muharrirlerinden SHURA Güç Dönüşüm Merkezi Güç Analisti Ahmet Acar ise şunları söyledi: ”Enerji kesiminin dönüşümüyle ortaya çıkan, merkezi olmayan ve tüketici odaklı bir güç sistemiyle, güç kaynaklarının, elektrik tüketiminin, elektrik şebekesinin, dataların ve güç piyasalarının eş vakitli olarak yönetilmesi gereksinimi doğuyor. Bu da,dağıtık güç kaynaklarının sisteme entegrasyonu, artan elektrifikasyon yükünün yönetilmesi, sürdürülebilir elektrik şebekesinin güvenilirliği, tüketicilerin artan güç tüketim düzeylerini yönetilmesi, değişen tüketici muhtaçlıklarının karşılanması ve dijitalleşme potansiyelini ortaya çıkarmak için bilgileri faal bir biçimde yönetilmesi üzere gereksinimler yarattı. Dijital teknolojileri kullanan yenilikçi iş modelleri, bu yeni muhtaçlıkları ve muhtemel zorlukları yönetmek için tahlil getiriyor.”
Raporda, dijital teknolojileri kullanan iş modelleri farklı gayelere ve gaye müşterilere odaklansalar da, ortak gayelerinin dönüşen güç bölümüne sağlıklı geçişi sağlamak olduğu vurgulanıyor. Yeni iş modellerinin güç dalına entegrasyonunun, son tüketicilere sağlanan yenilikçi güç tahlillerinin yanı sıra istikrarlı bir elektrik şebekesinin sağlanmasına hizmet edeceği belirtiliyor.
SEKTÖRDE KULLANILABİLECEK ANA DİJİTAL TEKNOLOJİLER
Enerji bölümünün dijital dönüşümünde objelerin interneti, yapay zeka, makine tahsili, büyük bilgi ve blok zincir başta olmak üzere robotik süreç otomasyonu, artırılmış gerçeklik üzere dijital teknolojiler bölümde yaygın kullanımlarıyla öne çıkıyor.
Raporda Türkiye’nin mevcut durumu ile ilgili şu tabirlere yer verildi: “Türkiye’de bilhassa 2016 yılından bu yana yüksek tesir potansiyeline sahip dijital teknolojilerin benimsenmesi hızlanmış olsa da, bu teknolojilerin olgunluk düzeyi şimdi istenilen düzeylerde değil. Alınacak ara, teknoloji önceliklendirme çalışmaları ile dijitalleşme teknolojilerinin kullanımının teşvik edilmesine ve Türkiye’de güç ile ilgili data analitiği projelerinin desteklenmesine bağlı.”
ENERJİDE YENİLİKÇİ YEDİ İŞ MODELİ
Daha bütünleşik, dijitalleştirilmiş, merkezi olmayan ve tüketici odaklı bir güç sistemi, güç kaynaklarının, elektrik tüketiminin, elektrik şebekesinin, bilgilerin ve güç piyasalarının eş vakitli olarak yönetilmesini gerektiriyor.
Bu hedefle, güç dalındaki gereksinimler, altı ana başlık altında toplanıyor: Dağıtık güç kaynaklarının idaresi, elektrifikasyonun yönetilme gereksinimi, şebeke altyapısı üzerindeki tesirler, artan güç tüketimi, değişen tüketici beklentileri ve daha güzel data idaresi gereksinimi. Muhtemel gereksinimlerin giderilmesi için önerilen yenilikçi iş modelleri iseyapılanma, eser ve tecrübe açısından ihtiyaçlara bağlı olarak yedi kategoriye ayrılıyor:
- Arz toplayıcılar/ sanal güç santralleri; farklı güç kaynaklarını birleştiriyor ve merkezi bilgi teknolojileri sistemi kullanarak dağıtık güç kaynakları operasyonlarını denetim ederken, üretimlerini optimize ediyor.
- Talep toplayıcılar; artan güç tüketimi ile puant saatlerde oluşan talebin vakte yayılmasıyla, şebeke işletmecilerine talep tarafı idare hizmetleri sağlıyor.
- Eş taraflar ortası ticaret; blok zincir tabanlı bir platform mimarisi aracılığıyla, dağıtık güç kaynaklarının yararlarını paylaşmak için tüketiciler ve üreticiler ortasındaki direkt etkileşime dayanıyor.
- Hizmet olarak güç sağlayıcıları (EaaS) modeli; müşterilere güçle ilgili kapsamlı hizmetler sunuyor.
- Enerji hizmeti şirketi (ESCO); güç verimliliği projelerinin uygulanmasını yahut anahtar teslimi dağıtık güç kaynakları kurulmasını içerebilecek güç hizmetleri sunuyor.
- Kullandıkça öde (PAYG) modeli; ekseriyetle, müşterilerin taşınabilir ödeme teknolojileri ve cep telefonu kredileriyle ödediği, kiralanan yahut satılan konut güneş gücü sistemini içeriyor.
- Ortak topluluk mülkiyeti (C-O) modeli; haneler, bireyler ve işletmeler dahil olmak üzere tüm piyasa aktörlerinin dağıtık güç kaynakları, batarya sistemleri, bölgesel soğutma ve ısıtma sistemleri üzere güçle ilgili tesislerin birleşmesini sağlıyor.
Rapor ayrıyeten, yeni iş modellerinin Türkiye piyasasında problemsiz bir formda uygulanabilmesi için, modellerin güç kesimi üzerindeki potansiyel tesirleri (son tüketiciler, hizmet sağlayıcılar, finansal etkiler) ve fizibiliteleri kapsamında önceliklendirilmesi gerektiğinin altını çiziyor.
Bununla bir arada güç dalının, dalları dönüştürme kabiliyetine sahip dijitalleşme dalgasıyla geç karşılaşan kesimler ortasında olduğu belirtilerek, bunun barındırdığı büyük bir potansiyel olduğu vurgulanıyor.
Enerji kesiminde faaliyet gösteren şirketlerin birçoklarında dijital stratejiler geliştirilip uygulanmaya başlanmış olsa dahi işletmelerde operasyonel faaliyetlerden, bilgi kullanımına kadar birçok alanda hala dijitalleşmenin önü açık.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
