Teknolojiyle artık hayatımızın kıymetli bir kesimi haline gelen haber siteleri, klasik medyayla yarışıyor. Günümüzde haberin anlık ve süratli üretilen ve tüketilen bir eser haline geldiğini vurgulayan Prof. Dr. Süleyman İrvan, haberin tesirini; konusu, içeriği ve yayınlandığı mecranın belirlediğine dikkat çekti. Ülkemizde yazılı basının haber siteleriyle girdiği rekabeti çoktan kaybettiğini kaydeden Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Gazeteciliğin asıl sorunu, özgün içerik üretememesidir.” dedi. İrvan, dijital gazeteciliğin imkânlarının yeterli kullanılabilmesi halinde daha uygun gazeteciliğin mümkün olabileceğini de kelamlarına ekledi.
Üsküdar Üniversitesi İrtibat Fakültesi Gazetecilik Kısım Lideri Prof. Dr. Süleyman İrvan, teknolojiyle bir arada hayatımızın değerli bir modülü haline gelen haber sitelerinin kıymetine ait değerlendirmede bulundu.
Günümüzde gazeteciliği yalnızca klasik medya olarak kabul edilen basılı gazeteler ve televizyonlarla sonlu biçimde değerlendirmenin aldatıcı olacağını kaydeden Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Elbette klasik medyanın bilhassa kamuoyu oluşturma manasında önemli bir yükü vardır. Lakin artık haber anlık ve süratli üretilen ve tüketilen bir eser haline gelmiştir. Hatta denilebilir ki haber kadar süratli üretilen diğer bir eser yoktur. Bu yeni medya çağında haberin mecrası haber/medya siteleridir.” dedi.
Haberin tesirini; konusu, içeriği ve yayınlandığı mecra belirliyor
Haberin kuşkusuz tesirini belirleyen birkaç etmen kelam konusu olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Etkiyi belirleyen kuşkusuz öncelikle haberin konusu ve içeriğidir. Nerede yayımlandığından bağımsız olarak, kimi olaylara ait haberlerin tesiri çok yüksektir. Örneğin zelzele, sel üzere felaket haberleri, suikast haberleri, savaş haberleri üzere. İkincisi haberin yayımladığı mecradır, mecranın sağlam olup olmamasıdır. Bir haber bilindik ve emniyetli bir mecrada yayımlandığında doğruluğu konusunda kimse kuşku duymazken, bilinmeyen ya da pek güvenilmeyen bir mecrada yayımlandığında tıpkı etkiyi yaratamayacaktır. Haber/medya siteleri sağlam medya kuruluşlarıyla bağlantılı oldukları takdirde birebir inancı internete transfer edebilmektedirler.” diye konuştu.
Türkiye’de yazılı basın haber siteleriyle rekabeti kaybetti
Haber sitelerinin günümüz kurallarında yazılı basınla rekabeti konusuna da değinen Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Türkiye bağlamında konuşursak; yazılı basın haber siteleriyle girdiği rekabeti çoktan kaybetmiştir. Bunu düşen tirajlardan, sonraki gün yayımlandığında artık gündemden düşmüş manşetlerden anlıyoruz. Hele de Türkiye üzere gündemin süratli değiştiği bir ülkede yazılı basın, sıcak haber rekabetine giremeyecek kadar bitkin durumdadır. Artık kimse rastgele bir gazetenin manşetini konuşmamaktadır. Televizyonların sabah haberleri de olmasa manşetler büsbütün değersizleşecektir.” biçiminde konuştu.
Batı’daki gazeteler özel haberlere yöneldi
Dünyadaki durumu da pahalandıran Prof. Dr. Süleyman İrvan, “Batı Avrupa ve ABD üzere ülkelerde basılı gazeteler tiraj kaybetseler bile kıymetlerini sürdürmektedirler. Neden? Zira bu gazeteler sıcak haberden çok özel haberlere yönelmiştir. Şayet okur eline aldığı gazetede yayımlanmış olan haberleri her mecrada bulabiliyorsa neden sizin basılı gazetenize para versin ki? Türkiye’de gazeteler bu gerçeği bir türlü kabullenmek istememektedirler. Gidişat, yakın bir süreçte basılı gazetelerin kâğıttan vazgeçmeleri formunda olacaktır. Bunda elbette kâğıt ve mürekkep fiyatlarındaki fahiş artışlar da tesirli olacaktır.” dedi.
Gazeteciliğin asıl sorunu özgün içerik üretememek
Haber sitelerinin büyük kısmının özgün içerikler yerine kopyala-yapıştır içerikler kullanmasının gazetecilik kavramını ve gazetecilik mesleği üzerindeki tesirlerini de pahalandıran Prof. Dr. Süleyman İrvan, şunları söyledi:
“Gazeteciliğin asıl sorunu, özgün içerik üretememesidir. Neden? Zira muhabire yatırım yapmak yerine haber üreten birkaç ajansa abone olmaktadırlar. Hatta böylelikle kopyalamaya bile gerek duymayacak halde ajanslardan gelen haberleri otomatik olarak yayına alan bir gazetecilikten kelam ediyoruz. Artık buna ne kadar gazetecilik denilebilirse! Kopyala-yapıştır gazeteciliği ise emek hırsızlığından diğer bir şey değildir. Buna dense dense aşırmacı gazetecilik denir. Kuşkusuz bunda gazetecilik eğitimi alsın ya da almasın dileyen herkesin bir haber sitesi açabilmesinin büyük hissesi var. Etik unsurları yok sayan bu gazetecilik anlayışının gazetecilik mesleğine de büyük ziyanları olmakta. Deva elbette öncelikle internet medya yasasının çıkarılmasından ve haber sitelerinin etik unsurlar çerçevesinde gazetecilik yapmalarının özendirilmesinden geçiyor.”
İnternet gazeteciliği alanı yasaya kavuşturulmalı
Haber sitelerinin bilhassa genç nesil açısından yazılı basının yerini aldığının söylenebileceğini kaydedenProf. Dr. Süleyman İrvan, “Ben öğrencilerim ortasında basılı gazete takip eden kimse görmüyorum artık. Yapılması gereken, yaklaşık 25 yıldır bir yasası olmadan gazetecilik yapan internet gazeteciliği alanını bir yasaya kavuşturmak, etik unsurları hayata geçiren bir sistem oluşturmak, haber sitelerinde çalışan gazetecilerin gazeteci kimliği (basın kartı) alabilmelerini mümkün hale getirmek ve dijitale geçişi kolaylaştıracak tedbirler almaktır. Dijital gazeteciliğin imkânlarını yeterli kullanabilirsek, daha âlâ gazeteciliğin mümkün olabildiğini de göreceğiz. Âlâ gazetecilik için illa da basılı gazete diye diretmenin bir manası kalmadı.” diyerek kelamlarını tamamladı.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
