Dünya Sıhhat Örgütü (DSÖ) ‘ne nazaran tüm dünyada 339 milyon kişinin astımı olduğu varsayım edilmektedir ve dünyada her yıl 400 binden fazla astıma bağlı mevt olduğu bilinmektedir.
Türkiye Ulusal Allerji ve Klinik İmmünoloji Derneği her yıl Dünya Astım Gününde doktorlar, sıhhat çalışanları ve toplum için eğitim ve farkındalık toplantıları düzenlemektedir. Bu yılın teması “Doğru teknikle inhaler aygıt kullanımı ve tedaviye ahenk, astımda yeterli denetimi sağlar” olarak belirlenmiştir. Tüm kronik hastalıklarda olduğu üzere astımda da nizamlı tedavi temeldir. Astım ilaçlarının birçok aygıtlarla teneffüs yollarına uygulanan formda olması nedeniyle yanlışsız kullanım çok kıymet taşımaktadır. İşte bu tema temel olmak üzere her yıl olduğu üzere bu yıl da Mayıs ayının birinci haftasında çeşitli etkinlikler düzenlenecektir.
Astım nasıl bir hastalıktır ve belirtileri nelerdir?
Astım, akciğer içi hava yollarında mikrobik olmayan bir cins iltihap nedeniyle hava yolu duvarının daralması sonucu ortaya çıkan müzmin (kronik) bir akciğer hastalığıdır. Astım tekrarlayan ve ataklar halinde gelen nefes darlığı, nefes alıp verirken ortaya çıkan hırıltı/hışıltı/ıslık sesi, göğüste baskı hissi ve öksürük üzere belirtilerle kendini gösterir.
Astım tedavi edilebilir mi?
Dünyanın hiç bir yerinde astımı büsbütün ortadan kaldıran bir ilaç tedavisi yoktur. Astım tedavisinin emeli hastalığın belirtilerinin denetim altına alınması ve hastanın hayatının olağana en yakın formda devam ettirilmesidir. Uygun ilaç tedavisinin verilmesi ile astım belirtileri denetim altına alınabilmektedir.
Astım tedavisi ulusal ve memleketler arası uzmanların iştirakiyle hazırlanan ve her yıl yenilenen rehberdeki tekliflere nazaran yapılmaktadır. Milletlerarası ve ulusal astım rehberindeki en kıymetli yenilik nefes açıcı (kurtarıcı) ilaçların astım tedavisinde artık tek başına kullanılması yerine kesinlikle asıl tedavi edici ilaç olan inhaler kortizon ile birlikte alınması teklifidir. Tedaviyle astımlıların kıymetli bir kısmı iş ve okul dahil günlük hayatlarına, hastalık nedeni ile ilgili rastgele bir kısıtlanma olmadan devam edebilirler.
Astım ilaçlarının büyük bir kısmı soluk alma yolu (inhalasyon) ile kullanılan ilaçlardır ve bu yolla daha az yan tesir ile direk hava yollarında istenen tedavi edici etkiyi oluştururlar. Astım tedavisi için kullanılan inhalasyon aygıtlarının pek çok farklı formu vardır. Bu aygıtların (İnhalerler) yanlışsız kullanılması tedavinin faal yapılabilmesi için çok kıymetlidir. Tedaviye başlanırken bu inhaler aygıtların kullanım formu kesinlikle hastalara gösterilmelidir. Her denetimde hastanın ilaç kullanımına bakılarak, doğrulanmalı yahut kusurlar düzeltilmelidir
Astımı denetim altında tutmak için astımlı hastalar ne yapmalıdır?
Astım denetimini güçleştiren etkenler; ilaçların yanlışsız teknikle ve tertipli kullanılmaması ve bunun yanında alerjenler üzere özel yahut enfeksiyon, sigara dumanı ve kimyasallar üzere genel tetikleyicilere maruz kalmak sayılabilir. Yapılan araştırmalarda hastaların ilaçlarını hekiminin önerdiği biçimde kullanmasının, sigarayı bırakmanın ve obez hastaların kilo vermesinin, sağlıklı ve istikrarlı beslenmenin, sistemli idman yapmanın, solunan ortam havasını pak tutmanın astımın denetimini kolaylaştırdığı gösterilmiştir.
Çocuklarda astımın denetim altına alınması ve tedavisi daha zordur. Çocuklar etkin iştirak yapamayacaklarından ilaçların tesirli olacakları alt havayollarına gidebilmesi için aracı aygıtlara ihtiyaç duyulur. Hem çocuk hem ailesi bu aygıtların ne kadar gerekli olduğuna ve bağımlılık yapamadıklarına ikna edilebilirse tedavi ahengi ve astım denetimi optimum seviyeye çıkacaktır.
“Doğru teknikle inhaler aygıt kullanımı ve tedaviye ahenk, astımda âlâ denetimi sağlar” teması ile bahse vurgu yaparak, hastalarımıza inhaler kullanım görüntülerinin QR kodu içinde bulunduğu broşürler sunulacaktır.
T.C. Sıhhat Bakanlığı ve Türk Toraks Derneği ve Türkiye Ulusal Allerji ve Klinik İmmünoloji Derneği olarak, GARD Türkiye (Kronik Havayolu Hastalıkları Tedbire ve Denetim Programı) çerçevesinde, inhaler aygıt görüntülerimizi paylaşarak doktorlar ve hastaların astım denetiminde muvaffakiyete ulaşmasına katkı sağlanmaya çalışılmıştır.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
