Enerjinin üretiminden dağıtımına kadar olan süreçte siber atak riski her geçen gün artıyor
Rusya’nın Ukrayna’yı işgali sırasında yükselen güç fiyatları ve artan jeopolitik tansiyonlar, Avrupa’da ve dünyada güç güvenliğinin ön plana çıkmasına neden oldu. Siber güvenlik alanında dünya başkanı olan ESET gücün üretiminden dağıtımına kadar olan süreçte giderek artan siber atak riskinin büyüklüğüne dikkatleri çekti.
Dünyada iklim değişikliği başta olmak üzere toplumsal hassasiyetler artıyor. Yaşanabilir dünyayı sürdürülebilir kılmak için alternatif güç kaynakları üzerine çalışmalar yapılmaya devam ediyor. Ülkeler yenilenebilir güç kaynaklarını daha verimli kullanarak güç üretim hisselerini artırmaya çalışıyorlar. Hükümetler için pak güç elde etmek kadar gücün güvenliğini sağlayabilmek de kıymet kazanıyor.
Özellikle güç tedariki ve global güç ticareti kelam konusu olduğunda, dünyanın birbiriyle derinden temaslı olduğu anlaşılıyor. Karmaşık lakin muteber iş dünyası ve ulus-devlet bağlarını sürdürmek, güç tedarik zincirinin problemsiz ve daima işleyişini sağlamak için önceliklidir. Ukrayna’daki kriz, krizin Avrupa ve global güç piyasaları üzerindeki zincirleme tesiri, ekseriyetle uzun müddetli olan bu ilgilerin bozulabileceğini ve ülkelerin ne kadar güç ürettiklerini, enerjiyi nereden satın aldıklarını ve ürettiklerini, gücün iletimini ve dağıtımını giderek artan siber hücum riskinden nasıl koruduklarını yine düşünmeleri gerektiğini gösteriyor. Ayrıyeten, başta elektrik olmak üzere sınırsıza yakın güç tedarikinin temel olduğu bu dijital çağda, güç gereksinimimizi karşılamanın yanı sıra inançlı bir halde gücün iletimini ve dağıtılmasını da garanti altına almak mecburidir. Bu bağlamda, güç ve güç güvenliği hakkında konuşmak giderek artan bir biçimde siber güvenlik sorunu haline geliyor.
Altyapının güvenliğini sağlamak – Industroyer korkusu
Bugün BT güvenliği, güç tüketimi alanında öncelikli pozisyona geldi. Dijitalleşme çağı, büyük ölçüde “20. yüzyılın en büyük mühendislik başarısı” olan elektrikli yaşama geçişin bir uzantısıdır. Giderek genişleyen ve akıllı meskenlerden ziraî üretime, ticari ulaşıma ve güç dahil başka kritik bölümlere kadar uzanan her şey için geçerli olan bir süreçtir. Bu nedenle, bilhassa de ilerlemenin artık büyük ölçüde BT tarafından yönlendirilen otomasyona giderek daha fazla bağımlı olduğunu göz önünde bulundurursak, elektrik şebekemizin güvenliğinden emin olmak, dünyamıza güç sağlamak için gereken enerjiyi sağlayabildiğimizden emin olmak kadar değerlidir. Sanayide kelamlı anlatım, üretim, iletim ve dağıtım (T&D), Merkezi Denetim ve Bilgi Toplama Sistemi (SCADA) üzere endüstriyel denetim yazılımlarına ve dijital çağda artık kritik altyapının bir kesimi olan internete dayanıyor.
Sistemlerde güvenlik açıkları olduğunda nelere maruz kalındı?
2010 yılında, beş yıllık bir geliştirme sürecinin akabinde, İran’ın nükleer programına karşı Stuxnet isimli makus maksatlı bir bilgisayar solucanı dağıtıldı ve bu solucan uranyum zenginleştirme süreçlerine ziyan vermek üzere SCADA sistemlerini gaye aldı. Bu siber silahın dağıtımı, endüstriyel süreçlerin direkt kesintiye uğraması için yer hazırladı. Kasım 2015’te ESET’in araştırdığı ve Ukraynalı medya şirketlerini amaç alan BlackEnergy kümesi tarafından oluşturan sistemlerin tekrar başlatılmasını engelleyen yıkıcı KillDisk makus emelli yazılımının neden olduğu bir dizi eşsiz siber taarruz gerçekleşti. Bir ay sonra, Aralık ayında ESET, elektrik dağıtım şirketlerinde, makul endüstriyel denetim sistemlerini sabote etme fonksiyonları içerdiği anlaşılan öbür bir KillDisk varyantını tespit etti. BlackEnergy operatörleri 23 Aralık 2015’te Ukrayna’nın Ivano-Frankivsk bölgesinde yaklaşık 230.000 kişinin 4–6 saatlik bir elektrik kesintisi yaşamasına neden oldu. Bu olayla tarihte birinci kere bir siber hücumun bir elektrik dağıtım sistemine ziyan verdiği görüldü. Bir yıl sonra, ESET telemetrisi, Industroyer isminde yeni bir makûs maksatlı yazılım tespit etti. ESET araştırmacıları, Industroyer’ın güç kaynağı, ulaşım denetimi, su ve gaz için kritik altyapı sistemlerinde dünya genelinde kullanılan çeşitli endüstriyel bağlantı protokolleriyle irtibat kurabildiğini keşfetti. Bu protokoller onlarca yıl evvel geliştirildiğinden ve çevrimdışı sistemlerde kullanılmak üzere tasarlandığından güvenlik açısından tasarımsal eksikliklere sahiptir.
Dolayısıyla Industroyer bu protokolleri çalıştıran sistemlere erişim sağlayarak, elektrik trafo merkezi anahtarlarını ve devre kesicilerini direkt denetim edebilir ve gücü çarçabuk kesebilir. Sonuç olarak Ukrayna, Kiev’de kıymetli bir elektrik kesintisi gerçekleşti. Industroyer operatörleri için dış dünyadan izole edilmek üzere tasarlanmış endüstriyel sistemlerin lisanını öğrenmek kolay bir iş olmasa da, artık dijital alana bağlı daha eski ve çağdaş protokoller tasarımsal açıdan güvenliğin daha güzel uygulamasıyla daha az risk altındadır. Çevrimiçi olarak bağlanarak neredeyse tüm güç yahut güç sistemlerine sızmak, bu sistemlerde kalmak ve bu sistemlere ziyan vermek için daha geniş tehditler, taktikler ve teknikler mevcut.
Enerji güvenliğini sağlamak
Teknolojinin sunduğu imkanların keyfini çıkarmak, daha yeşil ve daha inançlı bir ortamın keyfini çıkarmak demek. Tüm zorluklara karşın, kimi eforlarda bulunulduğunu görebiliyoruz. Siyasete istikamet verenler, iklim değişikliği konusunda bilim topluluğuyla ve gelecek kuşaklar için ilerlemenin devam etmesini sağlamak üzere siber güvenlik uzmanlarıyla artık daha fazla bir ortada çalışıyor. Industroyer ölçeğinde rastgele bir berbat yazılımla şimdi karşılaşılmamış olsa da, 2021 yılında ABD’deki Colonial Boru Çizgisi saldırısı üzere öbür olaylar bize reaksiyon kapasitemizi artırmanın aciliyetini hatırlatıyor. İçme suyu depoları, demir yolları ve hatta uçaklar üzere kritik altyapılarla ilgili fidye yazılımlarından ve öteki tehditlerden kaçınabilmek üzerine çalışmamız gerektiğini unutmayalım.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
