Bu yıl 4.’sü düzenlenen ve dünyanın en büyük şehircilik buluşması olan Kartepe Tepesi “Dirençli Kentler ve Kentin Dönüşümü” temasıyla 25 ülkeden gelen 350 entelektüel, akademisyen, ekonomist, kent bilimcisi ve dünyanın geleceği için söyleyecek kelamı olanlar burada yer aldı. Kartepe Doruğunun 3. gününde Akçakoca Salonunda kentler ve toplumsal adalet konusu ele alındı. Ayşe Böhürler’in moderatörlüğünde gerçekleşen oturuma Celaleddin Çelik katıldı. Müellif Alev Alatlı ise telekonferans ile programa katılarak mevzu hakkında fikirlerini paylaştı. Programın moderatörü Böhürler, ‘’Kamusal alanlarımızın nasıl verimliliğini arttırılabilir, kent problemi nedir, kent yapıları nedir, burada konuşacağız’’ kelamlarıyla oturumu başlattı ve kelamı online olarak iştirak sağlayan Alev Alatlı’ya bıraktı.
BATININ ÇOK BİLİNEN KENTLERİNİN TARİHİNE BAKMAK GEREK
Özgür niyetinin kalemi olarak tanıdığımız, 2006 yılında Rusya’da Mihail Aleksandroviç Şolohov 100. Yılı edebiyatı ve Cumhurbaşkanlığı Kültür Ve Sanat Ödülünün de sahibi olan Alev Alatlı, “Şehirlerin oluşum tarihi pek az anlatılır onu oluşturan sebepler nedir konuşmaz ve bilmezsek onun içinden çıkamazsınız kenti planlamada sorun yaşarsınız. Aristoya nazaran kent siyasetin yapılaşması demektir. Kentlerin ayrıştırılmış ve ayrıcalıklı olması gerekir. Evvelden 1 milyon nüfuslu Roma aslında çöpün içinden cesetler çıkan bir yerdi, çok bilinen Roma’nın aslı budur. Bu sebeple Roma’ya bir daha bakmak lazım. Toplumsal adalet kavramı İslam kavramı değildir. Toplumsal adalet, kapitalizmin özür dilemesidir. Bizim kentlerimiz yani Asya çıkışlı kentlerimizde gökyüzü temel alınarak kentleşme sağlanır. Bu sebeple düz olmasını bekleyemezsiniz, gökyüzü de hayatın değişim döngüsünü oluşturur” diyerek dünya kentlerinin eski devir hallerinden bahsetti.
ŞEHRİ EŞİTSİZLİK HİSSEDİLMEYECEK FORMDA PLANLANMALI
TRT Haber’de yayınlanan Gelenekten Geleceğe programından tanıdığımız İstanbul Kent Üniversitesi’nde mimari proje dersler veren Türkiye Tasarım Vakfı idare heyeti üyesi Celaleddin Çelik, “Şehirleşmeyi biz, dünyaya biçim verme olarak kıymetlendirebiliriz. İnsanın konumlandırılışı kenti oluşturuyor. İnsanın idraki kendine has formda biçimlendirmesi insanın var oluş biçimi etrafa müdahale olmakla bütünleşiyor. Tahlili aramak için insanın pozisyonuna kadar gitmeliyiz. Kente önümüzdeki bir plan olarak baktığımızda tasarımcının kente yansıttığı bir plandır. Rasyonel bir kurgu ile oluşur. İnsanın tercihleri kentle özdeşleşmesi şuurlu tercih ise tabiatla ilgi kurmaktır. Mekânsal tercihler eşitliği ya da eşitsizliği belirliyor. Kent kurma maliyetli bir sıkıntıdır. Devletlerin ve kamuyu planlayan faaliyetlerin son derece dikkatli olması gerekiyor eşitsizliği hissedilmeyecek halde yapılmasına ihtimam gösterilmeli” dedi.
BATIYA BAKARSANIZ TOPLUMSAL ADALET BULAMAZSINIZ
Programda tekrar kelam alan Alev Alatlı, “ Bu kentlerde toplumsal adalet beklemek abestir. Matematik ve fizik keşfetmelidir. Aristo’ya bakmak gerekir. Batı kültürüne teslim olursanız kentler katıksız geometri kurallarına uymak zorunda kalır. TOKİ bu durumu çok mu düzgün yapıyor diye bakmak lazım. Batıda bakılan binalar bakarsanız artık duvar koymuyor açıklık kanısı ve mahremiyetin ihlali gerçeği düşünülmüyor. Bunun neresine toplumsal adaleti yerleştirilebilir’’ tabirini kullandı.
KAPİTALZM OLMADAN TOPLUMSAL ADALET OLMAZ
Alatlı’nın kelamlarına katkıda bulunan Celaleddin Çelik, “Her çeşit gelişmeye serinkanlı bakışa gereksinim var. Tabi akışın sonucudur. Buna nasıl bakıldığı kıymetlidir. Matematiği husus alırsak yüzde yüz gerçek budur demediğimiz vakit gerçek ortaya çıkacak. Bu dünyaya biçim verirken nasıl baktığımızın kıymeti büyük anlamlandırma biçimini ortaya çıkarmalıyız. Kapitalizm olmadan toplumsal adalet konuşulamaz bakış açısı doğrudur” dedi.
TÜRKİYE KENT PLANINDA ESKİSİ ÜZERE DOĞUYU ÖRNEK ALMALI
Yazar Alatlı son olarak, “Pandeminin sonuç getirdiğini düşünmüyorum müfredatın büsbütün değişmesi gerektiği kanısındayız. Allah’a çok şükür Müslümanız belli duyarlılıklarımız var. Bu sebeple çocuklara daha kolay anlatırız. Evvel insan olmayı öğrenmeliyiz. Bana nazaran ahlaken, ruhen arınmamız gerekiyor. Türkiye olarak tövbeden geçmemiz gerekiyor. Her yasal olan helal değildir. Buna nazaran davranmalıyız. Batının yaptığı bunlar mavi gözlü bunlar bizden diyerek olmaz. Türkiye bu bahiste kendine bakmalı. Ayrışma gerçek değildir. Dünyayı örnek almayın kenti betona gömmeyin aklınızı başınıza alın. Türkiye’nin kent planlaması yaparken evvelden olduğu üzere doğu kültürünü, gökyüzünün rölevesini örnek alması gerekir.” açıklamasını yaptı.
KATILIM PLAKETİ TAKDİM EDİLDİ
Seminerde katılan Böhürler ve Çelik’e Büyükşehir Kent Tarihi ve Tanıtımı Daire Lideri Ali Yeşildal ve Kültür ve Toplumsal İşler Daire Lideri Raşit Fidan tarafından plaket takdim edildi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
