Gıdaların sindirimine yardımcı olan safra kesesinin çalışması bozulduğunda safra kesesi taşı ve iltihabının sık görülüp değerli bir sıhhat sorunu ortaya çıkardığını belirten uzmanlar, laparoskopik yani kapalı gerçekleştirilen ameliyat sonrasında hastaların olağan hayata süratlice dönebildiğini tabir ediyor. Çoğunlukla belirti vermeden oluşan safra kesesi taşının bilhassa çok kilolu bireylerde, kâfi su tüketmeyenlerde, yağlı ve istikrarsız beslenenlerde daha sık görüldüğüne dikkat çeken uzmanlara nazaran hamilelik de safra kesesi taşı oluşumunu artırabiliyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. A. Murat Koca; safra kesesinin bedendeki vazifesi, safra kesesinde taş ya da iltihap oluşması durumunda görülen rahatsızlıklar ve tedavi yolları hakkında değerli bilgiler paylaştı.
Yağlı ve hayvansal besinler olumsuz etkiliyor
Safra kesesinin karnın içinde karaciğerin alt kısmında yer aldığını ve içinin safra sıvısıyla dolu olduğunu belirten Op. Dr. A. Murat Koca, “Safra kanallarından gelen bir ölçü safra kesenin içinde birikir, muhtaçlık halinde kese kasılarak on iki parmak bağırsağına boşaltılır ve besin sindiriminde yardımcı olur. Bilhassa yağlı ve hayvansal besinlerle beslenmede safra kesesi salgısında artış olur. Sağlıklı bir bireyde bu dolma ve boşalma sistemi istikrar içinde çalışır. Şayet safra kesesi çalışmasında bozulma olursa birtakım hastalıklar ortaya çıkabilir. Bu durumlardan en sık görüleni ise safra kesesi taşları ve iltihaplarıdır.” dedi.
Çalışması bozulan kesede taşlar oluşuyor
Safra kesesinin içindeki sıvıda bulunan kolesterol, pigment / boya hususlarının vakitle çalışması bozulan kese içinde kalsiyumla da birleşip yapışınca evvel safra çamuru ve sonra da taşların oluşmasına yol açtığını söz eden Op. Dr. A. Murat Koca, “Taşlar farklı büyüklük ve yapıda olmakla birlikte bazen ana safra kanalı içinde de oluşabiliyor. Bazen de kese duvarı içinde kireçlenme ve taşlaşma gerçekleşebiliyor. Bu durum porselen kese olarak tanımlanıyor ve kanserleşme ihtimali barındırıyor.” dedi.
Kimler risk altında?
Op. Dr. A. Murat Koca, safra kesesi taşı görülme riski yüksek olan bireyleri şöyle tanımladı:
“Özellikle çok kilolu ve obez / şişmanlarda, ailesinde safra taşı hastalığı geçirenlerde, yağlı ve istikrarsız beslenenlerde, orta yaştan sonra bilhassa 40 yaş sonrasında, bayanlarda, süratli kilo verenlerde, hareketsiz bir hayat stili olan ve kâfi su içmeyenlerde, doğum denetim hapı kullananlarda, şeker hastalığı ve yüksek kolesterol hastalığı olanlarda safra kesesi taşı oluşma riski daha yüksektir. Safra kesesi taşı oluştuktan sonra çok bireyde belirti vermeyebiliyor, o yüzden tesadüfen tetkikler yapılırken teşhis konulabiliyor.”
Safra kesesi taşının belirtileri…
Safra kesesi taşı hastalığı olduğunda şişkinlik, hazımsızlık, bulantı, karında hassasiyet, mide ekşimesi, mide yanması, ağza safra gelmesi ve ağrıların görülebileceğini vurgulayan Op. Dr. A. Murat Koca, “Ağrı genelde karnın sağ üst tarafında, sırt ve sırtın üst bölgesine yayılabiliyor. Şayet safra taşları nedeniyle kesede şişme ve koledok denilen ana safra kanalına bası yaparsa ciltte ve göz beyazında sararma, sarılık görülebilir. Belirtilen şikayetlerle başvuran hastanın muayenesi sonrasında tam teşhis koyabilmek için tetkikler yapılmalı. Teşhis için üst karın ultrasonu ve kan tetkikleri yapılır. Şayet daha ayrıntılı teşhis yahut ayırıcı teşhis için üst karnın bilgisayarlı tomografisi istenebilir” dedi.
Kapalı ameliyatta olağan hayata dönüş daha süratli oluyor
Op. Dr. A. Murat Koca, safra kesesi taşlarının ve oluşan sıkıntıların tedavisi için ameliyat olunması gerektiğini söyledi ve kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Ancak her safra kesesi taşı ameliyatlık değildir. Belirti vermesi, muhakkak ebatta ve riskleri olduğu takdirde cerrahi gerekir. İlaçların safra taşları üzerine tesiri sonlu oluyor. Bazen kolesterol taşlarına tesirli olsa da daha fazla sorunu tetikleyebiliyor. Cerrahi tedavi, laparoskop dediğimiz karın içine karın duvarı geçilerek girilen bir kamera manzarası altında yapılıyor. Laparoskopik kolesistektomi denilen ameliyatla safra kesesi ve taşlar karın açılmadan küçük deliklerden yerinden büsbütün ayırdıktan sonra karın dışına çıkarılıyor. Yalnızca safra kesesi taş alınmaz zira safra kesesi yapısı bozulmuş olduğundan yine taş oluşup ve sorunlar ortaya çıkabilir. Birtakım çok komplikasyonlu durumlarda yahut kapalı ameliyat olamayabilecek hastalarda düşük oranda da olsa açık ameliyat tercih edilebiliyor. Laparoskopik ( kapalı) ameliyat sonrası hasta olağan hayatına daha süratli dönüyor. Tedavisi yapılmayan safra kesesi taşı hastalığında iltihaplanma, kese delinmesi / perforasyon, peritonit, taşların ana kanalı tıkaması ve sarılık, pankreas iltihabı, azda olsa kanser ortaya çıkabiliyor. Ameliyat sonrası hasta birkaç haftalık besinlere adapte olma müddeti sonrası olağan hayatına dönüp sağlıklı bir hayat sürdürebilir.’’
Şeker hastalığında safra kesesi taşlarına çok dikkat
Şeker hastalarında safra kesesi taşları ve iltihaplarına çok daha fazla dikkat edilmesi gerekitiğini söyleyen Op. Dr. A. Murat Koca, “Şeker hastalığında vakit içinde hudut hasarları nedeniyle ağrı hissi azalmış olabileceğinden safra kesesi delinse bile hastalar rahat görünüp hissetmeyebiliyorlar ve tehlikeli durumlar ortaya çıkabiliyor.’’dedi.
Hamilelik safra taşı oluşumunu artırabiliyor
Kadınlarda bilhassa hamilelik periyodunda safra kesesi taşları ve hastalıklarına çok dikkat edilmesi gerektiğini vurgulayan NPİSTANBUL Beyin Hastanesi Genel Cerrahi Uzmanı Op. Dr. A. Murat Koca, “Hamilelikte yaşanan beden sistemimizdeki değişimler safra taşları oluşumunu arttırabiliyor. Safra kesesi taşları tespit edilen ya da belirti veren bayanda gebelik yoksa ve bebek planlanıyorsa laparoskopik ameliyat öneriyoruz. Hamilelik varsa hasta âlâ takip edilmeli, lakin zarurî hallerde ameliyat yapılmalıdır. Cerrahi tedavi için hamileliğin birinci 3 ay ve son 3 aylık periyodunda riskler daha yüksektir. Cerrahi operasyon için daha inançlı devrin 3-6 ay ortası olduğunu söyleyebiliriz.” dedi.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
