Pera Sinema, Yarına Notlar standından ilhamla hazırladığı Kayıp Sayfalar Anıtı başlıklı seçkiyi çevrimiçi olarak izleyiciye sunuyor. Kolektif hafızadan yola çıkarak tahlilden düğüme, belgeleme pratiğinden yaratıcılığa uzanan 9 deneysel kısa sinemanın yer aldığı program, 7 Mart’a kadar Pera Müzesi web sitesinden fiyatsız izlenebilir.
Suna ve İnan Kıraç Vakfı Pera Müzesi Sinema ve Görüntü Programları, Yarına Notlar sergisi kapsamında deneysel sinemalardan oluşan Kayıp Sayfalar Anıtı seçkisini çevrimiçi ortamda izleyicilerle buluşturuyor. Independent Curators International (ICI) [Uluslararası Bağımsız Küratörler] oluşumunun hazırladığı stant, global bir çağda sanatın kolektif hafızanın inşasındaki rolünü ele alırken; sinema programı, kolektif hafızadan yola çıkarak tahlilden düğüme, belgeleme pratiğinden yaratıcılığa uzanan 9 deneysel sinemaya yer veriyor. Ünlü İranlı şair Forough Farrokhzad’ın (Füruğ Ferruhzad) tek sineması Ev Karadır, restore edilmiş kopyasıyla Türkiye’de birinci defa Pera Sinema izleyicisiyle buluşuyor. Görüntü sanatkarı Bill Viola, tecrübenin algısal ve bilişsel yapılarını aşma isteğine hitap eden Hafıza Yüzeyleri ve Zihinsel Dualar adlı görüntü serisiile; Amerikalı bağımsız direktör ve üretimci Ephraim Asili ise Afrika diasporasını mercek altına alan beş sinemalık serisi Diaspora Süiti ile programda yer alıyor.
Şiir üzere bir belgesel
İran’ın protest şairi Forugh Farrokhzad’ın imzasını taşıyan Ev Karadır, İran Yeni Dalga sinemasının öncülerinden sayılıyor. Tipinin birincilerinden olan bu kısa belgesel, Baba Baghi isimli küçük bir köydeki cüzzamlı kolonisi sakinlerinin gündelik hayatlarını beyaz perdeye taşıyor. Farrokhzad’ın İncil ve Kur’an-ı Kerim’den alıntıları kendi şiirleriyle harmanladığı Ev Karadır, birbirini izleyen, güçlü siyah-beyaz kareler ile deforme olmuş vücutları kendi güzellikleriyle gözler önüne seriyor. Türkiye’de birinci kez restore edilmiş kopyasıyla gösterilen belgesel, köy sakinlerinin gündelik hayatlarının bir kesimi haline gelen acıları, ümitsizlikleri, samimiyeti ve memnunlukları Farrokhzad’ın şairane anlatımıyla seyirciyle buluşuyor.
İnsan tecrübesine farklı bir bakış
Görüntü sanatının öncülerinden Bill Viola, doğum, vefat, şuur üzere temel insan tecrübelerini araştıran çalışmalarıyla tanınıyor. Direktör, bu tecrübenin algısal ve bilişsel yapısını aşma dileğine hitap eden üç çalışmasını Hafıza Yüzeyleri ve Zihinsel Dualar isimli deneysel görüntü serisinde bir ortaya getiriyor. Bu çalışmalardan Yaşam Çarkı gerçekliğin paralel tabiatı yani “uzayda birbirinden farklı noktalarda gerçekleşen eşzamanlı olaylar”a odaklanırken, Kadir Gecesinden Sonraki Sabah, Kur’an-ı Kerim’de geçen, meleklerin Allah’ın kelamını müritlerine aktarmak için cennetten inmesini bahis alıyor. Bir itimadın fototropik görme yetisine odaklanan Tatlı Işık ise ışığın baştan çıkarıcı tesirini vurguluyor.
Afrika diasporası mercek altında
Çalışmalarıyla memleketler arası sinema şenliklerinin ve sanat kurumlarının gösterim programlarında yer alan Ephraim Asili, Diaspora Süiti isimli beş sinemalık serisinde Afrika diasporasını hem şahsî hem de global ölçekte mercek altına alıyor. Afrika diasporasında değerli yer tutan çeşitli bölgelerde çekilen ve yedi yılda tamamlanan sinema serisi, ortak bir coğrafik ve tarihi kökenin izini sürerken, ekrana taşıdığı görünümlerle tahlilden düğüme, belgeleme pratiğinden yaratıcılığa uzanan bir yol çiziyor. Serinin birinci sineması Sahte Yollar, Harlem sokaklarında gezinen bir adam ile Etiyopya’nın kent ve köylerindeki günlük hayat ortasında mekik dokuyor. Ferdî tecrübe ve kolektif tarih alakasını araştıran American Hunger’daAmerikan fantezileri Afrikalıların gerçekleriyle karşı karşıya geliyor. Afrika diasporasının memleketler arası kalesi Harlem ile Batı yarımkürede köleliği yasaklayan son kent olan Salvador’da çekilen Binlercesi Gitti, ABD ve Brezilya’daki bu iki kent ortasında paralellikler kuruyor. Kindah, New York eyaletinin Hudson kenti ile İngiliz koloniciliğine karşı isyan eden kölelerin gayretleriyle bağımsızlığını kazanan Jamaika kenti Accompong’da geçiyor. Serinin son sineması Akışkan Sınırlar ise direktörün Afrika diasporasıyla olan ferdî münasebetini irdeliyor.
Kayıp Sayfalar Anıtı programı, 21 Şubat – 7 Mart tarihleri ortasında sinema.peramuzesi.org.tr adresinde çevrimiçi olarak yayınlanacak ve yalnızca Türkiye’deki izleyiciler tarafından izlenebilecek. Yasal düzenlemeler gereği, aksi belirtilmediği sürece tüm gösterimler +18 uygulamasına tabidir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
