Günümüzde sıhhat alanında yapılan pek çok bilimsel çalışma ve araştırma sayesinde tıp alanında birçok kol ve uzmanlık alanı oluşmuştur. Bu kollardan biri de hematolojidir. Hematoloji, anemi, polisitemi, myelofibroz, lösemi, trombosit ve kanama bozuklukları, miyelodisplastik sendromlar, hemoglobinopatiler, multipl miyelom, malign lenfomalar, kan nakli ve kemik iliği kök hücre nakli üzere birçok hastalığın teşhis ve tedavisini içerir. Hematoloji nedir, hangi hastalıklara bakar?
HEMATOLOJİ NEDİR?
Hematoloji, kanın yapısal ve fonksiyonel özellikleri, kan hücreleri ve kan imalini inceleyen bilim kısmıdır. Kan, bedendeki hücrelerin ve dokuların oksijen ve besin unsurlarıyla beslenmesini sağlar, ziyanlı hususların atılımını düzenler ve bağışıklık sisteminde kıymetli bir rol oynar. Hematoloji, kanın sağlıklı işleyişiyle ilgili meseleleri, hastalıkları ve bozuklukları inceleyerek teşhis ve tedavi süreçlerini yürütmeyi gayeler.
HEMATOLOGNEDİR?
Hematoloji uzmanları, ekseriyetle İç Hastalıklarının (Dahiliye) bir iç branşı olarak çalışırlar ve hematolog olarak isimlendirilirler. Kan ve kan hastalıklarına odaklanarak, birçok değerli hastalığın teşhis ve tedavisinde uzmanlaşırlar. Hematologlar, laboratuvar testleri ve görüntüleme usulleri kullanarak hastaların kan pahalarını ve kan hücrelerinin durumunu değerlendirirler.
HEMATOLOJİ HANGİ HASTALIKLARA BAKAR?
- Anemi: Demir eksikliği anemisi, orak hücreli anemi, travmaya bağlı anemi üzere farklı tipleri bulunur.
- Polisitemi: Bedende çok ölçüde kırmızı kan hücresi üretimi.
- Myelofibroz: Kemik iliğinde olağandışı fibrozis (bağ dokusu artışı) ile karakterize bir durum.
- Lösemi: Kemik iliğinde olağandışı kan hücreleri üretilmesine neden olan kanser tipi.
- Hemofili, idiyopatik trombositopenik purpura ve Von Willebrand hastalığı üzere trombosit ve kanama bozuklukları.
- Miyelodisplastik sendromlar: Kemik iliğinde kan hücrelerinin olağan olgunlaşmasını engelleyen hastalıklar.
- Talasemi ve orak hücre hastalığı üzere hemoglobinopatiler: Hemoglobin molekülündeki yapısal anormalliklerle bağlantılı kan hastalıkları.
- Multipl miyelom: Plazma hücrelerinin olağandışı birikimi ile karakterize bir kanser tipi.
- Malign lenfomalar: Lenfosit ismi verilen beyaz kan hücrelerinin kanserli büyümesi.
- Kan nakli: Kan nakilleri ile kan hastalıklarının tedavisi yahut kan eksikliğinin giderilmesi.
- Kemik iliği kök hücre nakli: Kemik iliğindeki kök hücrelerin hasar görmüş yahut kanserli hücrelerin yerine sağlıklı hücrelerle değiştirilmesi.
Bu hastalıkların teşhisleri, semptomlara, laboratuvar testlerine, genetik tahlillere ve görüntüleme usullerine dayanarak yapılır. Tedavi sürecinde ilaç tedavileri, kemoterapi, radyoterapi, kemik iliği nakli üzere metotlar kullanılabilir.
Hematologlar, bu hastalıkların tedavisi ve takibinde uzmanlaşmış olup, multidisipliner bir yaklaşımla hastaların sıhhatini korumak için çalışırlar. Tedavide erken teşhis, uygun tedavi planlaması ve sistemli takip değerli rol oynar.
