Günlük hayatın getirdiği zorluklar, beslenme hali ya da genetik özellikler üzere birçok neden ile tüm dünyada ve de toplumumuzda kalp rahatsızlıkları sıkça görülmektedir. Bu rahatsızlıkların başında ise ekseriyetle, genç-yaşlı demeden herkeste görülebilen kalp-damar hastalıkları gelmektedir.
“Burada değerli olan, ölümcül olabilen bu hastalık kümesinin; erken teşhis ve tedavisidir. Günümüz tıbbının bize sunduğu birçok teşhis usulü, değerli olmak ile birlikte hastalara ziyan verebilmektedir. Fakat yapmış olduğumuz; kolay, tekrarlanabilir, ucuz ve hastaya ziyan vermeden uygulanabilen bir test olan, ‘Egzersiz Gerilim Ekokardiyografi’ uygulaması ile kalp krizi riskinin, yüzde 90-95 oranında ölçülebilmesi mümkün” diyen İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Nihat Özer, açıkladı!
Egzersiz Gerilim Ekokardiyografi (SE) Testi Nedir?
Egzersiz Gerilim Ekokardiyografi, kalbin yapısal değerlendirilmesini yapan kalp ultrasonografisi (ekokardiyografi) ile işlevsel değerlendirmesini yapan efor testinin birleştirilmesinden oluşan bir testtir. Kalbin; kapakları, zarı, kası ve damarlarının var olan ve gelecekte olabilecek hastalıklarını yüzde 90-95 doğruluk oranı ile tespit edebilmektedir. Kalp ile ilgili berbat sonuçlar doğuran (kalp krizi, mevt vb) olasılıkları varsayım etmek açısından pahası yüksek bir testtir. Gerilim ekokardiyografinin öteki değerli avantajları ise; radyasyon ve kontrast unsur üzere damar yoluyla verilen ve hastaya ziyanları olabilen unsurların kullanılmamasıdır. Antrenman EKG testinin yapılamadığı durumlarda (bacak damar hastalığı, kas kemik yapı kısıtlılığı) ise “İlaçlı Gerilim Ekokardiyografi’’ yapılmaktadır.
Test Öncesi Yapılması Gerekenler Nelerdir?
SE için ortalama 4-6 saatlik açlık gereklidir. Ayrıyeten bu 6 saatlik müddette sigara içilmemesi ve kafein içeren besin yahut ilaçların alınmaması gerekir. Bu test öncesinde, kalpte kanlanma bozukluğunu engelleyecek birtakım ilaçların 48 saat öncesinde kesilmesi gereklidir. Buna testi isteyen tabip karar verecektir. Alınmasına müsaade verilen ilaçların testten 3-4 saat evvel az ölçüde su ile yutulmasında mahsur yoktur.
Stres Ekokardiyografi Uygulaması Nasıl Yapılır?
Test hazırlığı; göğüse elektrotların takılması ve test ilaçla yapılacaksa, damar yolunun açılmasından oluşur. Test müddeti yaklaşık 30-60 dakikadır. Bu inceleme, göğsün üzerinde aşikâr noktalardan kayıt alınarak yapılır. Kalbin, dinlenme manzaraları kaydedilir. Tercih edilen gerilim formülüne bağlı olarak; idman testi yahut ilaçlı uygulama yapılır. Günlük pratikte daha çok, manisi olmayanlar için; kısa süren, ilaç kullanılmayan, damar yolu açılmayan efor testi kullanılır. İdman manzaraları alınır. Daha sonra toparlanma devri manzaraları kaydedilir. Kalp ritmi, kan basıncı izlenir, EKG kayıtları alınır. Test sırasında kalbin süratli ve kuvvetli atması çarpıntı olarak algılanır. Bu durum olağandır. İlaçlı test sırasında ise; yanaklarda sıcaklık hissi ve kızarma, saçlı deride karıncalanma üzere belirtiler de olağandır. Süreç esnasında; göğüs, kol ve çenede ağrı ve huzursuzluk hissedildiğinde, baş dönmesi, göz kararması ve nefes darlığı durumlarında çabucak süreci yapan doktora haber verilmelidir. Hasta süreçten sonra bir müddet dinlendirilir. Testin yorumu, farklı fazlarda alınan imgelerde, kalbin kasılma gücünü kıyaslayarak yapılmaktadır. Gerilim ekokardiyografik incelemede elde edilen bulgular, tabip tarafından hastaya anlatılır ve yazılı bir rapor halinde çabucak verilir.
Stres Ekokardiyografi Uygulaması Kimlere Yapılır?
Özellikle, ailesinde; kalp hastalığı ya da kalp hastalığı açısından risk faktörleri (sigara, hareketsiz hayat, kilolu olmak, şeker hastalığı, yüksek tansiyon, yüksek kolesterol) olan bireylerin damar hastalığı açısından taranması için hayli yüksek duyarlılıklı bir testtir. Daha evvelce kalp hastalığı olan ya da bu sebeple süreçler gören (stent, bypass ameliyatı, kapak ameliyatı, ritim işlemleri) ve veyahut ilaç tedavisi gören hastaların, hastalıklarının durumlarını belirlemede ve tedavilerini yönlendirmede hayli faal bir formüldür. Böylelikle hastaların, tekrardan gereksiz anjiyografi üzere yahut öteki ileri tetkiklere gerek kalmadan kıymetlendirilmesi ve tedavilerinin takibi tam yapılabilmektedir. Bunun yanı sıra kıymetlendirilmesi sorun yaratabilen; kalıcı kalp pili, EKG’de sol kol bloğu, birtakım özel bulguların varlığında ve yüksek tansiyonlu hastalardaki sol karıncık kalınlaşması yahut kapak hastalıklarındaki EKG değişiklikleri bulgularının varlığında tercih edilen alternatif düzgün bir metottur. Kalp hastalarının (kalp yetmezliği, stentli, bypasslı, kapak hastası) öteki sebeplerle olacakları ameliyat öncesi durumlarının değerlendirilmesinde epey faal bir testtir.
Stres Ekokardiyografi Uygulaması Kimlere Yapılmaz?
Stres ekokardiyografi; akut kalp krizi sırasında (ilk iki gün), kararsız göğüs ağrısı varlığında, denetim altına alınamayan kalp yetersizliğinde, denetim altına alınamayan önemli ritim bozukluklarında, semptoma neden olan önemli aort kapak darlığı, kalp kası ve zarı iltihabında, akciğer damarına pıhtı atması ve kalpten çıkan ana atar damar yırtılması durumlarında yapılmaz. Bunların dışında risksiz bir tarama metodudur.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
