Sinsi bir hastalık olarak bilinen glokom, erken teşhis edilmediğinde görmeyi tehdit ediyor. Kimi tipleri migrenle karıştırılabilen glokom için sık sık baş ve göz ağrısı yaşayanların rutin göz muayenelerini aksatmamaları gerekiyor. Memorial Şişli Hastanesi Göz Merkezi’nden Op. Dr. Belma Karini, “12 Mart Dünya Glokom Günü öncesinde glokom yani göz tansiyonu hakkında bilgi verdi.
Glokom halk ortasında “göz tansiyonu” olarak da bilinir. Günümüzde glokom denilince; görme hududu üzerinde tahribat yaparak birinci devirlerde hastanın etraf görmesini bozan, son devirlerinde ise körlüğe yol açabilen bir görme hududu hastalığı anlaşılır. Glokomun 40 yaşının üzerinde görülme mümkünlüğü yüzde 2’dir. Dünyada 70 milyon beşerde glokom vardır ve maalesef 6,5 milyon insan görmesini kaybetmiştir. Bu sayı toplam körlüklerin yüzde 13.5’ini oluşturur.
Göz içi basıncı bireye özeldir
“Normal göz içi basıncı” şahsa özel bir pahadır. Yani “normal göz içi basıncı” optik hudut üzerinde harabiyete ve görme alanlarında kayba yol açmayacak bir basınç düzeyi demektir. Bu düzey bireyler ortasında farklılık gösterebilir. Lakin 10-21 mm hg ortasındaki olan kıymetler ekseriyetle olağan olarak kabul edilir. Göz tansiyonun yükselmiş olması göz içinde üretilen göz sıvısının ölçüsü göz dışına sıvı çıkış ölçüsüne nazaran daha fazla olup gözün içinde birikmesi halidir. Glokom ise bir görme sonu hastalığıdır. Göz tansiyonun yüksek olması glokom olma mümkünlüğünü yükseltir lakin nedeni değildir.
Yakın akrabalarda glokom varsa dikkat!
Göze ilişkin risk faktörlerin ortasında ince kornea kalınlığı, yüksek miyopi ve hipermetropi yer almaktadır. Sistemik risk faktörlerin ortasında ileri yaş, genetik faktörler: bilhassa anne, baba, kardeş üzere birinci dereceden yakın akrabaların glokomlu olması bu riski arttırır. Irk faktörü. Cinsiyet, diyabet, sistemik hipertansiyon, aterosklerotik ve iskemik vasküler hastalıklar, otoimmün hastalıklar, tiroid bezi hastalıkları glokom oluşumunda rol oynayan öbür risk faktörlerin arasında yer almaktadır. Birebir vakitte denetimsiz ve uzun mühlet kullanılan kortizon ilaçları göz tansiyonunda artışa neden olabilir.
Bazı cinslerinde belirtiler migren işaretleri ile benzeşiyor
Özellikle primer açık açılı glokom tipinde erken devirde hastanın her hangi bir şikayeti olmamaktadır. Ama dikkatli bir muayene ve ileri tetkik yapıldığında görme sonun zedelenmesi erkenden tespit edilebilir. İleri devirde ise görmede bulanıklık, görme alanında daralma, yakın görmede zorlanma, karanlık adaptasyonu bozuklukları üzere yakınmalar olabilir. Akut kapalı açılı glokom tipinde ise ani basınç artışı ile şiddetli göz ve baş ağrısı, göz etrafında ışıklı halkalar görme, göz kapağında şişlik, görmede azalma, bazen mide bulantısı ve kusma eşlik edebilir. Bu tablonun sıklıkla migren ile karışabileceği akılda tutulmalıdır. Sık sık baş ve göz ağrısı şikayeti olan hastalarda göz muayenesi ihmal edilmemelidir.
Kişiye özel tedavi çok önemli
Glokom tedavisindeki temel prensip, görme hududunun ve bu sonun işlevleri olan periferik görmenin ve görme sertliğinin korunabilmesidir. Bu emelle uzun vakittir glokom tedavisinde tıbbi, cerrahi ve lazer tedavi seçenekleri uygulanmaktadır. Ancak herkes için geçerli olan bir tedavi modeli yoktur. Hastanın glokom tipi, tansiyon yükseklik derecesi, görme hududu ve retinanın durumu, yaşı, öteki hastalıkların olup olmadığı, konutta yalnız yaşayıp yaşamadığı üzere birçok değişken tedavi planını tesirler.
Lazerle glokom tedavisi
Lazer usulü glokomda göz içi basıncını düşürmek ismine tedavi emelli olarak ya da muhafaza maksadıyla uygulanır. Tedavi gayeli yapılan lazerlerde açık açılı glokom için uygulanan selektif lazer trabeküloplasti yer almaktadır. Maksat göz sıvısının dışa akımını arttırmaktır. Akut açı kapanması glokom krizine girmiş hastalarda ise kriz denetim altına alındıktan sonra periferik lazer iridotomi uygulamaktayız. Bu tedavi kriz geçirmeye müsait gözlerde de kollayıcı emelle yapılır. Bir lazer sistemi daha transskleral diyot lazer siklofotokoagülasyon yoludur. Göz içi sıvı üretimini azaltmak gayesiyle uygulanır. Son yıllarda sub-cyclo modunda eşik altı güç kullanarak ve micropulse probları kullanarak diyot lazer uygulamaktayız. Daha muteber , tekrarlanabilir ve aktifliği epey yüksek olan bir lazer formülüdür.
Altın standart trabekülektomi
Glokomun cerrahi tedavisi, göz içi basıncını gün içinde çok oynamalardan uzak tutacak biçimde; göz içi sıvısının dışa çıkışına imkan veren yeni bir kanal açılmasına yöneliktir. Glokom için günümüzde hala en sık ve altın standart olarak uygulanan tedavi prosedürü “trabekülektomi”dir. Bu prosedürde göz içi sıvısını göz küresinin dışına taşıyacak özel imal edilmiş tüpler (seton implantlar) göz içine yerleştirilebilir. Son yıllarda minimal invaziv ya da mikroinvaz glokom cerrahisi ( MİGC ) olarak nitelendirilen cerrahilere ilgi artmıştır. Bu cerrahilerin en tanınan tarafı bir sonraki basamakta gerekebilecek glokom cerrahisi bahtını etkilememesidir.
Kaynak: (BHA) – Beyaz Haber Ajansı
